De huidige richtlijn voor productaansprakelijkheid dateert uit 1985, en is met 38 jaar toch al oud te noemen. Over deze richtlijn hebben we 20 juli 2021 een blog geschreven. De Europese Commissie heeft een voorstel voor een nieuwe richtlijn gepresenteerd. In dit blog zullen de belangrijkste veranderingen van de nieuwe richtlijn worden besproken.
Aanscherpingen voor fabrikanten en importeurs
De oude richtlijn productaansprakelijkheid had betrekking op roerende zaken en elektriciteit. In de huidige digitale wereld is het denkbaar dat ook software en kunstmatige intelligentie (AI) voor schade kunnen zorgen bij de consument. In de nieuwe richtlijn vallen daarom ook software, AI en digitale productiebestanden binnen de reikwijdte van de richtlijn. Als door een software-update schade ontstaat, kan dit op de producent verhaald worden.
Verruiming uitgangspunten productaansprakelijkheid
Een producent is aansprakelijk op grond van productaansprakelijkheid als hij het product op de markt heeft gebracht. In de nieuwe richtlijn wordt nog een andere mogelijkheid toegevoegd. Ieder natuurlijk persoon of rechtspersoon, ondernemingen zoals een B.V. zijn daarbij dus ook inbegrepen, die een reeds in de handel gebracht of in gebruik gesteld product wijzigt, bijvoorbeeld met een software-update, wordt voor de richtlijn als fabrikant beschouwd en is dus op gelijke voet aansprakelijk. Dit wordt echter wel nog genuanceerd. De wijziging van het product moet als ingrijpend worden beschouwd en de wijziging is aangebracht zonder dat de oorspronkelijke fabrikant daar controle over heeft gehad.
De drempel voor aansprakelijkheid
In de oude richtlijn productaansprakelijkheid was er een drempel voor de te vergoeden schade, de zogenaamde franchise. Dit hield in dat een consument voor minimaal € 500,- aan schade moest lijden voordat de producent op grond van productaansprakelijkheid kon worden aangesproken. Alle schade boven de € 500,- werd vergoed, maar als de schade een waarde had van bijvoorbeeld € 450,- dan kreeg je met een beroep op de productaansprakelijkheid een nul op rekest (artikel 6:190 BW).
Deze drempel is in de nieuwe richtlijn weggehaald. Er is dus geen minimale schade die een consument moet hebben geleden voordat de schade kan worden gevorderd bij de producent.
Naast de drempel voor de te vergoeden schade, is er een ander vereiste verwijderd. In de oude ricthlijn werd een maximum gesteld voor de te vergoeden letselschade van 85 miljoen euro. Deze begrenzing is weggehaald. Er is dus geen onder of bovengrens meer voor de te vorderen schade.
Wat wel hetzelfde is gebleven is dat de producent alleen aansprakelijk is voor schade door dood of lichamelijk letsel of schade door het product toegebracht aan een andere zaak.
Verlaging van bewijsdrempel en openbaarmaking bewijs
De drempel voor het leveren van bewijs wordt verder verlaagd. Voor alle schade moet er een causaal verband bestaan: het gevolg moet zijn ingetreden door de oorzaak. Dus de schade moet zijn ontstaan door toedoen van het product, waar dan de producent (of leverancier) voor aansprakelijk is. Dit causaal verband zal in de nieuwe richtlijn worden verondersteld aanwezig te zijn ten gunste van de schadelijdende partij als de schade is veroorzaakt door een “kennelijk gebrekkig functioneren van het product bij normaal gebruik”. Het is aan de producent of leverancier om aan te tonen dat dit niet het geval is.
De rechter kan daarnaast de verweerder in een gerechtelijke procedure dwingen om al het relevante bewijsmateriaal openbaar te maken. Het doel van de Europese Commissie met invoering van deze maatregel is erin gelegen dat de asymmetrische verdeling van informatie tussen fabrikanten en consumenten wordt aangepakt. Fabrikanten hebben immers veel meer kennis over hoe het product in kwestie is geproduceerd en in de handel is gebracht.
Wanneer treedt deze richtlijn in werking?
Deze richtlijn is ten tijde van het schrijven van dit blog nog niet in werking getreden. Als de richtlijn wel in werking treedt, wordt de oude richtlijn ingetrokken. Let wel: de nieuwe richtlijn zal door de lidstaten, en dus ook door Nederland, moeten worden geïmplementeerd in de nationale wetgeving. Voor Nederland betekent dit een aanpassing van de huidige bepalingen in het Burgerlijk Wetboek.
Advies nodig?
Heeft u vragen over productaansprakelijkheid of over de gevolgen van de nieuwe richtlijn voor u of uw onderneming? Heeft u vragen over het consumentenrecht of aansprakelijkheid in het algemeen? Neem dan gerust contact op met één van onze advocaten.
Comments